Murphy

Zeven (7) gewaardeerde ex-teamgenoten maken zich op dit moment op voor de eerste wedstrijd van een nieuw schaakjaar. Een jaar met ongetwijfeld weer veel moeizaam, talentloos getob achter het bord. 

Onverdraaglijk is die dwanggedachte: je hersenen tot het uiterste afpeigeren en dan toch maar de -5 (of als je met zwart speelt de +5) variant kiezen terwijl je tegelijkertijd weet dat er thuis een engine is die in fracties van een seconde wél de kant en klare stellingsoplossing in de aanbieding heeft.  Het is een soort gedachte die mij achter het bord keer op keer in zijn verlammende greep nam. Je zou zeggen: zet je er gewoon overheen. Zie het schaken zoals het bedoeld is: gewoon als een dom spelletje. Maar tot op heden lukt me dat nog niet echt. 
Enfin, be that as it may. 

Recent bracht ik in Overschie een bezoek aan ons voormalig Rokado-lid (en eenmalig Kasparov-bedwinger) Murphy die ruim anderhalf jaar geleden ernstig lichamelijk malheur opliep.

Spijtig genoeg lijkt het wel alsof het altijd de zachtaardige, sympathieke gasten zijn bij  wie het noodlot op deze manier toeslaat. 

Begin januari 2017, drie weken voordat Theo overleed,  werd Murphy op zijn werk bij de RET getroffen door een hersenbloeding. Gelukkig kon er toen doeltreffend gehandeld worden en werd hij spoorslags naar het ziekenhuis overgebracht. Daar kwam er helaas nog een hersenbloeding overheen, gevolgd door twee herseninfarcten.  Zijn gezondheidssituatie werd toen dermate kritiek (“de artsen zeiden achteraf dat ze me 7% kans gaven om zoiets te overleven”) dat zijn familie bij elkaar geroepen werd om afscheid van Murphy te nemen. Wonderlijk genoeg bleef Murphy aan het leven haken, besloot gewoon door te gaan met ademhalen en luidde zo het begin van zijn herstel in.  

De voorzitter van SG Overschie, Ronald Verbeek, mailde ons vorig jaar al attent, nadat zijn situatie stabiel geworden was, dat de periode van revalidatie was gestart.

Eerst twee maanden in het Erasmus MC in Rotterdam waar hij ook geopereerd werd. Daarna eveneens twee maanden in Wijk aan Zee (het thuis van vroeger het Hoogovens-, Corus- en nu het TataSteel-toernooi) omdat er in de omgeving van Rotterdam geen plaats beschikbaar was. De revalidatie werd tot oktober 2017 voortgezet in het  Rijndam Centrum in Rotterdam.

Daarna is Murphy weer thuis gekomen en doet daar nu zijn oefeningen. Zo heeft hij  sinds kort een loopband in de woonkamer.  Twee keer per week gaat hij naar een gezondheidscentrum in de buurt om verder aan zijn herstel te werken. En als hij naar buiten gaat doet hij dat met de rollator of met zijn recente aanwinst de scootmobiel.

Wanneer je nagaat van hoever hij moest komen, is het wonderbaarlijk hoe goed Murphy hersteld is. Met zijn denkvermogen en geheugen is in elk geval niets aan de hand. Die zijn gewoon 100% zoals vroeger. Dat bleek wel uit de paar schaakpotjes die we speelden. Hij haalde daarin gewoon zijn oude niveau.  

Het probleem zit hem meer in het fysieke gedeelte en dan met name in het lopen. Omdat zijn coördinatie en evenwichtsgevoel een flinke tik hebben gekregen, is zijn manier van lopen minder gestroomlijnd. Hij loopt een beetje als Malle Pietje zoals hij het zelf met ironie zegt. Maar er is nog ruimte voor verbetering, hoewel het herstel nu wel met steeds kleinere stapjes de goede kant op zal gaan.

Murphy thuis in Overschie

Angst voor herhaling van wat hem overkomen is heeft hij totaal niet meer. De hersenbloedingen waren het gevolg van aangeboren, kwetsbare aderen. Die zijn later alle gescand en waar nodig “versterkt” (ik zeg het maar in lekentaal, voor zover ik het begrijp). Dus het risico op een herhaalde hersenbloeding is afgedekt en daarmee ook de bezorgdheid dat het nog een keer zal gebeuren.  

Hoewel Murphy in de afgelopen anderhalf jaar flink is opgeknapt zit hervatting van betaald werk er waarschijnlijk niet meer in. Maar energie (en tijd) heeft hij nog genoeg. Wanneer hij nog wat verder hersteld is zou hij zich wellicht kunnen wijden aan wat vrijwilligerswerk of iets dergelijks.

In het voorjaar en zomer verdeelt hij zijn tijd tussen Overschie en Hoek van Holland, waar hij een prachtig huisje heeft dat hij (allround doe-het-zelver en klusser als hij was) destijds zelf grotendeels verbouwd heeft. Het is nu een plek om rust te vinden. Ook zijn vrouw Brenda zoekt daar regelmatig de ontspanning na een hectische periode waarin ze continu zaken moest regelen voor Murphy en hem in vrijwel alles heeft bijgestaan.

Tussen één van de partijtjes in die we afgelopen zaterdag (1 september j.l.) speelden kwam het gesprek onwillekeurig toch op de meest opmerkelijke gebeurtenis uit de schaakcarrière van Murphy: de winst op Kasparov tijdens een simultaanseance in Rotterdam (in het World Trade Center, dacht ik) in 1987. Het recht om aan de simultaan mee te kunnen doen had hij verkregen nadat hij hoog geëindigd was in één van de zeer sterk bezette selectiewedstrijden. In 1987 bevond Kasparov zich in de kracht van zijn leven als schaker. En het lukte Murphy om de beste schaker aller tijden te verslaan! De partij was in het verre eindspel beland toen Kasparov de beslissende fout maakte.  Helaas is de notatie van de partij er destijds bij ingeschoten.

Garry Kimovich haalde bakzeil tegen Murphy

Er verschenen daarna in zowel regionale als landelijke kranten tal van artikelen met ook interviews met Murphy over de miraculeuze winst. Zijn zege op Kasparov had indruk gemaakt, zoveel was duidelijk. Zijn plakboek over die tijd puilt ervan uit. En dan te bedenken dat Murphy het schaken pas een jaar daarvoor had opgepakt. Hij had de beginselen weliswaar op zijn twaalfde geleerd, maar er pas serieus werk van gemaakt toen hij 26 was en zich tijdens een zomervakantie op een camping in Frankrijk stierlijk verveelde.

Murphy was groot nieuws na zijn winst op Kasparov

Tegenwoordig is Murphy lid van SG Overschie en speelt daar nog regelmatig zijn partijen. Bij voorkeur op de zaterdagmiddag tijdens de bondswedstrijden. Het ’s-avonds spelen van partijen valt hem toch te zwaar.

Murphy apprecieerde de aandacht. En zijn deur staat altijd open voor mensen die een keertje bij hem langs willen komen om een potje te schaken. Wilde zelfs alweer een toernooitje houden, zoals hij dat nu ruim elf jaar geleden ook al deed in zijn vorige huis in Overschie met deelname toen van Theo, Marco, Frank, Leo (2x), ik en nog zo wat figuren. Dat is misschien iets voor een volgend jaar.

Groeten van Murphy aan alle Rokadi!

Rick