woensdag 19 oktober 2016

JOHAN

Iedere keer als ik door de Meidoornstraat rij, kijk ik even naar nummer 14 en voel ik een paar seconden iets van de pijn die Johan’s ouders vandaag op de kop af al 16 jaar moeten voelen. 

Johan zag ik voor het eerst tijdens het Open Variant toernooi in 1989. Hij was al hard op weg de sterkste speler van de Baronie te worden en zocht wat sterkere tegenstand. In een van de eerste rondes troffen wij elkaar. Zijn rating was toen al hoger dan die van mij, maar hij liet zich flessen:

Wit: Hans, 1880 Zwart: Johan,  Elo: 1950, Open Variant '89     




Het was gelijk de laatste partij die ik van hem zou winnen. Er zou nog een remise op volgen en in het weekend toernooi van de Stukkenjagers kreeg ik mijn eerste nul te pakken met Johan’s eigen Botwinnikvariant van het Slavisch. Dezelfde variant waarmee hij later in het Lost Boys toernooi in Antwerpen ook Loek van Wely zou vloeren. En Loek had zich nog wel op deze variant voorbereid:

Wit: Loek van Wely, Zwart Johan Borst, 2320, Lost Boys Toernooi Antwerpen 1995



Zoals met alle goede spelers in de regio ging het ook met Johan. Henk (Verstappen) voorzag ze rijkelijk van drank en lulde ze ondertussen finaal suf over de enorme kansen die bij de Variant in het verschiet zouden liggen en het duurde dan ook niet lang of Johan maakte de overstap naar de Variant.
Johan ging wiskunde studeren in Eindhoven en veranderde rap van een cola- in een stevige bierdrinker. We konden het al snel goed vinden en hadden er wel lol in elkaars literaire en muzikale helden de grond in te boren. Ondanks zijn droge gevoel voor humor liep hij weg met Franse zwartkijkers als Sartre en Celine en ik zwoer hoog en laag bij Roth. Johan luisterde naar cultbands waarvan ik nu de naam al lang vergeten ben en ik had aan Zappa en de Earring wel genoeg. We hadden dezelfde passies, maar duidelijk een totaal andere smaak. Zeker wat betreft vrouwen, die mochten er wat mij betreft best aardig uitzien, maar Johan maalde daar totaal niet om.

Toen er bij Rokado weer eens plaats vrij kwam, vroeg ik of Johan geen zin had. Tot mijn stomme verbazing had hij dat wel en zo zat er opeens een stevige 2250 speler op ons eerste bord. In die tijd had Johan zijn studie aan de TU succesvol afgerond en was hij als cryptoloog aan de slag gegaan aan de universiteit van Leuven. Theo en ik hebben in die jaren 2 maal aan het Open kampioenschap van Leuven meegedaan, waarbij wij op matrassen op de vloer van Johan’s appartementje van ca. 5 bij 3 meter overnachtten. Hoewel dat een groot woord is, na het schaken werden iedere avond alle kroegen aan de grote markt afgelopen tot het licht werd. Dat Johan in die jaren van een stevige sociale drinker in een zware alcoholist was veranderd, had ik nog niet door. Ik dacht dat het nog steeds een soort studentikoos gezuip betrof. Dat balletje viel pas na een doordeweekse RSB wedstrijd van Rokado, waarvoor Johan speciaal met de trein uit Leuven was gekomen. Toen ik hem ophaalde op het station in Breda was zijn zwarte lange regenjas gevuld met bierblikjes en in de auto leegde hij de een na de ander. Achter het bord ging hij vrolijk verder en bij terugkomst in Breda doken we tot sluitingstijd nog even de Bommel in. Johan had vermoedelijk weinig zin om zijn ouders uit bed te bellen en gaf er de voorkeur aan op mijn bank te slapen. Toen ik nadat er nog een flesje wijn was weggewerkt naar boven ging, wees ik op een half gevulde fles Johny Walker en zei dat hij daar rustig nog wat kon pakken, maar dat ik het zou waarderen als hij met z’n zatte hersens van mijn bijna volle fles 15 jaar oude Glenfiddich zou afblijven. Na een uurtje of 4 geslapen te hebben, zette ik met een stevige kater een opmerkelijk fitte Johan af op het station. Toen ik die avond een glaasje wilde inschenken, zag ik dat de fles Walker helemaal leeg was, maar haalde ik een ook een vrijwel lege fles Glenfiddich uit de koker.  Toen werd me duidelijk dat Johan een serieus probleem had. Ik was met die hoeveelheid drank vermoedelijk nooit meer wakker geworden. 

Het besef dat ik in de periode daarna niets heb ondernomen om hem te helpen, dringt zich ook altijd weer op als ik langs de Meidoornstraat rij. Johan was natuurlijk een prototype van een hoogbegaafde autist. Hij miste volledig het vermogen om over koetjes en kalfjes te kunnen praten, maar dat hij zo diep in de knoop drong niet echt tot me door.
Ruim een half jaar later, op 19 oktober 2000, maakte Johan een eind aan zijn leven door van de bovenste verdieping van een flat in Breda te springen. Kort daarop zou de sterkste schaker uit de Rokado-historie door de universiteit van Leuven postuum tot doctor worden benoemd.


Hans

zondag 9 oktober 2016

INGECALCULEERDE AFDROGING

Zaterdag 8 oktober stond de uitwedstrijd tegen Dordrecht 1 op het programma. De wedstrijd vond plaats in een tot een soort gezellig rommelig multifunctioneel centrum omgebouwde lagere school in een buitenwijk. Halverwege de wedstrijd begon er een receptie waardoor de bar alleen nog bereikbaar was via een sluiproute door de bijkeuken. En dat was maar goed ook, want er zouden nogal wat nederlagen moeten worden verwerkt.
Al vroeg ging het onverwachts mis bij Matthias, die met zwart tegen René Krul speelde en een penning overzag en direct kon opgeven. Gelukkig zag het er op bord 5 goed uit voor Rokado. Han had alles op het bord wat je maar kon wensen. Een paard op d6 met de vijandelijke koning ernaast met zo’n beetje al Han’s zware stukken op hem gericht.  Dat kon niet meer fout gaan en dat ging het dan ook niet.
Waar het altijd wel fout kan gaan zijn natuurlijk de eindspelletjes van Leo. Toen Leo mij vroeg wat hij met zijn ontvangen remisevoorstel moest doen, raadde ik hem aan dat direct met 2 handen te pakken en God op z’n blote knieën te danken. De stelling was weliswaar nog volledig in evenwicht, maar die kon dan in ieder geval niet meer om zeep geholpen worden.    

Ingekomen commentaar Leo:


Partij Don Leo – J. Hennekes

wit aan zet
16. b4 om c5 te verhinderen en te vervolgen met of Pa4>c5 of Pe2>d4 het staat ongeveer gelijk hier.
16. .. Ld7 zelfs met Frits erbij zou ik niet weten wat hier goed is?! Ik opteerde voor 17. Ted1 waarop zwart  brutaal de stelling in ging met 17. .. Te5

18. Pe2 Lf5 19. Pd4 Lxd3


Tja over deze stelling heb ik nauwelijks nagedacht en ‘logisch’ 20. Txd3 gedaan.
Tot mijn verbazing komt Fritsje met 20. cxd3 Wat zit hier achter? Wel de pion neemt velden c4 en e4 voor zijn rekening, vooral e4 waardoor er voor de toren na een eventueel f2-f4 amper goede velden voor de toren over zijn. Op e7 krijgt ie al een vork om de oren. Zwart moet dus zoiets als 20. .. g6 spelen en dan heeft wit tijd voor Tac1>c5 en een plus voor wit.

20. Txd3 Kd7 21. b5?! Niet de beste volgens Wilbert, langzaam spelen met zetten als f3, Kf2 en een goed veld voor de toren van a1 en dan verder kijken. Wellicht heeft hij gelijk toch zet de zet b4-b5 ook wel wat in gang, voornamelijk omdat zwart niet goed reageert. 
21. .. cxb5?! (c5 is beter 22. Pc6 Te2 en nu was mijn idee 23. c4 maar dat is niet voldoende wegens 23. .. a6! Zwart staat hier beter 22. Pxb5 Tc8 23. Pd4 Tc4 24. f3 g6 25. Tb1 Pe8 26. Tb5 Pd6 27. Ta5 ben beetje bij beetje zwart onder druk aan het zetten. 27. .. Tc7 28. Kf2 Pc4 29. Ta6 Pd6 zwart zit in de verdrukking en is op verdedigen aangewezen.



30. Te3!? f6 met remise aanbod, ik heb even overlegd, kostte wel een paar minuten van mijn kwartier tijd die ik hier nog had, maar goed. Neem maar aan zei men. Ik speelde door omdat ik vond dat ik hier kansen had, niet helemaal terecht, maar ze zouden nog wel komen. 
31. Tb3 f5? Fout alleen moet je het dan wel zien, Han zag het in de analyse meteen, wit krijgt hier de mogelijk om Te3 terug te spelen en dan kom je met de koning binnen, ook is Kg3-f4 een goed plan. Beide zetten leveren een flinke plus stelling op met winstkansen. 
Ik speelde echter 32. Tb8 Pc8 33. Tb4 nog steeds kan hier Kg3-f4 (+1) .. Pd6 34. Ta4 Pc8 35. Tf6 Tc4 weer met remiseaanbod ?! niet netjes maar ja, wat doe je eraan? 36. Txc4 dxc4 en het antwoord op de vraag is zelf ook maar de regels tarten door zonder een zet te doen remise te ’accepteren’. Je kan hier nog makkelijk een fout maken, Ta6 is hier de enige zet (+0,5) maar ik wilde eigenlijk Tc6 spelen, helaas geen tijd om alles goed in te schatten dus stak ik maar mijn hand uit J en vrede werd zo gesloten. ½-½

Don Leo

Op het scorebord leek de strijd met 1,5-1,5 gelijk op te gaan, maar bij Rick en Frank was het geen feest op het bord en zelf zat ik tegen de uit Syrië afkomstige Adel Omearat te ploeteren in een eindspel met een pluspion maar met een half ingemetselde loper. De “grafzet” Lb1 werd gelukkig door Fritz als beste aangewezen. Uiteindelijk slaagde ik erin mijn toren te activeren en nog een pion te winnen. De zwarte a- en b-pionnen leken echter niet eenvoudig te stoppen en het door tijdnood ingegeven remise-aanbod van mijn tegenstander nam ik dan ook snel aan.


Slotstelling Hans, wit aan zet.

Enkele omstanders dachten nog dat wit gewonnen stond.

Ondertussen vocht Wilbert op bord 3 tegen de kersverse IM Mark Timmermans. Na een zware strijd resteerde er een dubbel toreneindspel waarin Wilbert helaas het onderspit moest delven.
Daarvoor hadden zowel Rick en Frank al een 0 te pakken. Rick met zwart tegen Lennard den Boer, een jongen die het schaken zeer serieus opvat en momenteel (zondagmiddag) al weer ergens in Duitsland een partij aan het spelen is. Ik heb er weinig van gezien en wellicht dat Rick zelf nog een toelichting wil geven.



19. Bxh7+ {Een correct loperoffer - voor remise dat wel....} Kxh7 ({In de partij ging het als volgt:} 19... Kg7 20. Bc2 {Hier zat mijn tegenstander, net als bij veel andere zetten, heel triomfantelijk om zich heen te kijken en probeerde oogcontact met teamgenoten te krijgen. Echt veel respons kreeg hij geloof ik niet, ook niet van zijn continu keelschrapende buurman (ahum!).} 

Rh8 21. g3 Rdg8 22. Qd2 Bc5 23. Re4 Kf8 24. Qd8+ Qxd8 25. Rxd8+ Ke7 26. Rxg8 Rxg8 27. Re2 Bb7 28. Be4 Bxe4 29. Rxe4 Rd8 30. Kg2 f5 31. Ra4 a5 32. b4 axb4 33. cxb4 Bd4 34. Ra7+ Kf6 35. h4 Bc3 36. Ng5 Bxb4 37. Rxf7+ Kg6 38. Rb7 Ba5 39. Re7Rd2 40. Rxe6+ Kh5 41. Nf7 {en zwart geeft het op})

(19... Kxh7 20. Qe4+ f5 21. Qh4+ Kg7 22. Qg5+ Kh8 23. Rd4 f4 (zwart heeft deze afdoende resource) 24. Red1 Be7 (24... f6 25. Qh6+ Kg8) 25. Qh6+ Kg8) {En de engine geeft 0.00 in alle varianten, dus het zal wel kloppen. Ik ga dat zelf allemaal niet meer narekenen. Doei} 1-0 (zelf naspeelbare bordje is even niet beschikbaar, vandaar de zetten zo weergegeven)

Van Franks partij had ik vrijwel niets meegekregen en “Zwaar k*t, hou het daar maar op.” luidde het antwoord toen ik hem ’s avonds in het Griekse restaurant aan de Grote Markt in Breda vroeg om zijn partij kort voor dit verslag te omschrijven.

Rex tot slot stond lekker na een typische lange Rex-manoeuvre-partij met een heleboel afwachtende zetten waarvan ik eerlijk gezegd nooit een hout snap, maar waarvan je weet dat de explosie altijd op het eind plaatsvindt in wederzijdse tijdnood. De altijd taaie Piet Pluymert verbruikte hierin zijn laatste tijd om een fraai valletje te creëren waarin Rex met Lxc4 met open ogen intuinde. De 6-2 eindstand was licht geflatteerd maar totaal verdiend.

Ingekomen commentaar van Rex:


Piet Pluimert – Rex van Dijken

Na 1. c2-c4 d7-d6 kwam de Leningrader op het bord. rustig openingsspel van wit leidde via Le3xPb6 en …a7xb6 tot een dubbele b-pion voor zwart. Mijn plan was erop gericht via het centrum binnen te dringen en daarna de witte damevleugel aan te vallen. Wit zag kansen op de koningsvleugel.

Stelling na de 47e zet van wit (47. b3xc4 …) 
Nu kan zwart de witte c-pion middels Td4 en Tb4 winnen. Helaas zag ik niet, dat
47. …Lxc4 meteen winnend (?!) was. Wit heeft nog 48. Txc4 De1+  49. Kg2 Txf2+ 
50. Dxf2 Td2  51. Tf3 en nu niet direct slaan op f2, maar 51. … Ld4. Wit kan nog proberen een vesting te krijgen na slaan op d4 en na het slaan op f2.

47... Td4 (even wat tijd winnen) 48. Da8+ Td8 49. Df3 Td4 50. Da8+ Td8 51. Df3 Te2 52. Pe4 Te3 53. Dg2 en hier zag ik op tijd dat 53...f3 verliest wegens (53... f3 54. Txf3 Txe4 55. Lxe4 Dxe4 56. Txf7+ met damewinst) 53...Txh3 (Slecht. Na 53. … Ld4 staat wit bijna pat en  is de dreiging Lxc4 niet te verhinderen) 54. Dxh3 Td4 55. Da3 Lxc4 56. Txc4 en het is uit 1-0

Maar goed, nog geen man overboord, we hebben alvast 2 koplopers gehad en er zijn nog 3 andere teams puntloos.

Hans